ด้วยน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และด้วยเจตนารมณ์อันแน่วแน่ในการสนองพระราชดำริที่ได้ทรงริเริ่มและส่งเสริม ให้มีการปลูกป่าเพื่อพัฒนาแหล่งน้ำและอนุรักษ์ฟื้นฟูสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ ในโครงการตามพระราชดำริทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ รวมทั้งสืบสานพระราชปณิธานของ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ในการ “ปลูกป่า..สร้างคน” ที่มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงน้อมเกล้าฯ นำมาเป็นหัวใจสำคัญในการพัฒนาพื้นที่กว่า 5,000 ไร่ พลิกฟื้นจากป่าเสื่อมโทรมในอดีต มาสู่เมืองมหาวิทยาลัยที่อุดมไปด้วยแมกไม้นานาพันธุ์ เนรมิตให้ทุกตารางนิ้วเป็นส่วนหนึ่งของ “โครงการสวนพฤกษศาสตร์มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง เฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา มหาราชา” จนได้รับการขนานนามว่าเป็น University in the Park
มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงได้ดำเนินการจัดตั้ง โครงการสวนพฤกษศาสตร์ฯ โดยได้รับมติเห็นชอบจากสำนักนายกรัฐมนตรี บรรจุเป็นโครงการเฉลิมพระเกียรติ เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ.2550 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในวโรกาสที่ทรงเจริญพระชนมายุ 80 พรรษา
สวนพฤกษศาสตร์มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงฯ เป็นศูนย์กลางการศึกษาและรวบรวมพรรณพืช ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพ โดยมุ่งเน้นการจัดสวนที่มีความกลมกลืนกับสภาพแวดล้อมและภูมิประเทศเดิม ปัจจุบันมีพื้นที่สวนที่ได้ดำเนินการแล้วเสร็จและอยู่ระหว่างดำเนินการหลากหลายรูปแบบ ได้แก่ สวนสมุนไพร สวนวิวัฒนาการ อุทยานไม้ดอก สวนไม้เศรษฐกิจภาคเหนือ สวนไม้เพื่อการยังชีพในป่า สวนพรรณไม้หายาก สวนสน สวนเบญจพฤกษ์ สวนซากุระ สวนพรรณไม้น้ำและวัลยชาติ สวนนานาชาติ ลานวัฒนธรรม รวมทั้งพื้นที่บนดอยแง่มที่อนุรักษ์ไว้ให้เป็นป่าตามสภาพธรรมชาติ
ไม่เพียงแต่ถวายความชื่นชมในแนวพระราชดำริ แต่ทางมหาวิทยาลัยยังได้น้อมนำมาปฏิบัติจริง จนเกิดผลสำเร็จดังที่ประจักษ์ได้ด้วยสายตา จากแรงกายแรงใจของทั้งผู้บริหาร คณาจารย์ พนักงาน และนักศึกษา ที่ลงมือปลูกต้นไม้เกือบทุกต้นในพื้นที่มหาวิทยาลัย และดูแลรักษาให้เจริญเติบใหญ่มาพร้อมกับมหาวิทยาลัยที่เติบโตมาถึงปีที่ 18 แห่งการสถาปนา และจะสืบสานแนวคิดนี้สืบเนื่องตลอดไป
