มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง นำโดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วิลาวัณย์ จำปาแก้ว หัวหน้าโครงการ The RECODE Project นำคณะนักออกแบบจากโครงการ ผู้บริหารจากองค์การบริหารการพัฒนาพื่นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (อพท.) ผู้ประสานงานเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ยูเนสโก คณะผู้บริหารจากจังหวัดเชียงราย ได้ร่วมกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างนักออกแบบเมืองสร้างสรรค์ และนำเสนอนิทรรศการ The RECODE Project ในงาน Wuhan Design Biennale 2025 ณ เมืองอู่ฮั่น สาธารณรัฐประชาชนจีน ระหว่างวันที่ 5 - 10 พฤศจิกายน 2568 ภายใต้กิจกรรมพัฒนาการยกระดับศักยภาพนักออกแบบ เพื่อสนับสนุนการแก้ไขปัญหาภัยพิบัติของเมืองสร้างสรรค์เชียงรายอย่างยั่งยืน ซึ่งได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากองค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน)
โดยในการเข้าร่วมกิจกรรมครั้งนี้ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พฤทธิ์ พุฒจร นักวิจัยและนักออกแบบจากกลุ่มวิจัยปฏิสัมพันธ์มนุษย์และความคิดสร้างสรรค์เชิงเทคโนโลยี สำนักวิชาเทคโนโลยีดิจิทัลประยุกต์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ได้รับเกียรติร่วมเป็นผู้เสวนาในกิจกรรมโต๊ะกลม ในงาน 2025 Wuhan Creative Cities Roundtable หัวข้อ “AI and the Future of Creative Communities” ร่วมกับผู้แทนจากหลายประเทศ ได้แก่
Mr. Naoyuki Watanabe (Asahikawa Creative City Promotion Council)
Mr. Connor Joseph Murphy (Manchester Museum)
Ms. María Teresa Trejo Guzmán (Instituto Tecnológico de Querétaro)
Ms. Kelly Tan Herm Leng (DesignSingapore Council)
โดยมี Mr. David Grossman อดีตประธาน International Council of Design (ICoD) เป็นผู้ดำเนินรายการ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พฤทธิ์ พุฒจร ได้สะท้อนมุมมองจากประสบการณ์ในจังหวัดเชียงราย ว่าศิลปินและนักสร้างสรรค์รุ่นใหม่มอง AI ทั้งในแง่ โอกาสและความท้าทาย โดยเฉพาะเรื่อง ความเป็นต้นฉบับ (originality), ความเป็นเจ้าของผลงาน (creative ownership), ความเท่าเทียมในการเข้าถึงเทคโนโลยี, และ ความเสี่ยงในการ “สูญเสียรากเหง้าของท้องถิ่น” (losing local voice) ซึ่งเป็นรากของอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม และได้เสนอแนวคิด “Hand–Heart–AI Harmony” เป็นกรอบการออกแบบที่ผสาน
• Hand: ความชำนาญและภูมิปัญญาท้องถิ่น
• Heart: คุณค่าทางวัฒนธรรมและความเข้าใจมนุษย์
• AI: เทคโนโลยีอัจฉริยะที่เสริมพลังการออกแบบ
การประยุกต์ใช้กระบวนการ Design Thinking (Empathize–Define–Ideate–Prototype–Test) เพื่อให้การสร้างสรรค์ร่วมกันระหว่างคนกับ AI มีทั้ง ความคิดสร้างสรรค์ ความยั่งยืน และรากทางวัฒนธรรม ทั้งนี้เมืองสร้างสรรค์ควร พัฒนาความรู้ด้าน AI ให้กับศิลปิน สนับสนุนการออกแบบข้ามสาขา และสร้างพื้นที่ร่วมออกแบบ (Co-Design Space) เพื่อให้มนุษย์และ AI ทำงานอย่างสอดประสาน เกิดนวัตกรรมที่ยังคงไว้ซึ่ง หัวใจแห่งความเป็นมนุษย์และภูมิปัญญาท้องถิ่น
นอกจากนี้ คุณพร้อมพร จินดาวงค์ เนตรหาญ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท เชียงรายพัฒนาเมือง จำกัด และผู้ประสานงานหลัก เชียงรายเมืองสร้างสรรค์ด้านการออกแบบ ได้เป็นตัวแทนของทีมเชียงรายนำเสนอโครงการริเริ่มในการทำงานแก้ปัญหาภัยพิบัติในพื้นที่สูงของเมืองเชียงรายในชื่อโครงการ The RECODE Project Collaborative Design for Sustainable Disaster Recovery in Chiang Rai ซึ่งใช้หลักการ Design Thinking มาเป็นกรอบคิดในการออกแบบพื้นที่ภัยพิบัติให้สามารถบริหารจัดการพื้นที่ภัยพิบัติ คือ หมู่บ้านห้วยหินลาดใน อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย ซึ่งเป็นพื้นที่สูง ให้สามารถตระหนักถึงความสำคัญของเรื่องภัยพิบัติ และนำไปสู่การแก้ไขปัญหาอย่างยั่งยืน
โครงการฯ ยังได้ร่วมจัดนิทรรศการในงาน 2025 Wuhan Design Biennale ในครั้งนี้ โดยนำเอาเครื่องมือสำหรับการจัดการภัยพิบัติอย่างยั่งยืนมาร่วมแสดง อาทิ คู่มือการเรียนรู้ภัยพิบัติจากแผนที่เส้นทางหลบหนีน้ำป่า กล่องการ์ดคลิขุ่ย (Kli kui card) (คลิขุ่ย เป็นภาษาปกาเกอะญอ) เป็นการ์ดสำหรับเรียนรู้เกี่ยวกับภัยพิบัติด้านอุทกภัย ผ่านการเล่น โดยการ์ดแบ่งออกเป็นสี่ประเภท การ์ดสีฟ้า เป็นการ์ดเกี่ยวกับภูมิปัญญาปกากญอที่เกี่ยวกับการเตือนภัยจากสัตว์ในท้องถื่น เช่น เต่าปูลู ปู เป็นต้น การ์ดสีน้ำตาล เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตัวเมื่อเกิดภัยพิบัติ การ์ดสีม่วงเป็นอุปกรณ์ที่จำเป็น การ์ดสีส้ม เป็นการ์ดเกี่ยวกับการเตือนภัย
ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ คณะฯ ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ในเรื่อง Design หรือการออกแบบ โดยประธานที่ปรึกษาเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ Mr.David Grossman ได้กล่าวถึงการออกแบบ ว่าได้รับการพัฒนามากว่า 50 ปี เดิมที่คำว่าการออกแบบเกี่ยวโยงกับการตลาด มุ่งเน้นที่ออกแบบผลิตภัณฑ์ อย่างไรก็ตามคำว่า Design ควรเป็นการมองถึงภาพอนาคต ในแง่ของการใช้วัตถุ ภาพ พื้นที่ ที่ทำเพื่ออนาคต ดังนั้นคำว่าการออกแบบ จึงเป็นคำสากล ไม่ใช่เฉพาะนิยามสำหรับชาติตะวันตกในแง่ของการตลาด นอกจากนั้นการออกแบบยังมีความหลากหลายทางวัฒนธรรม และมุ่งเน้นสังคมและสิ่งแวดล้อม
ส่วนผู้เชี่ยวชาญของเมืองสร้างสรรค์ Asahikawa ประเทศญี่ปุ่น ได้กล่าวถึงการออกแบบบว่า มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างเสริมความสุข เป็นการประสานความกลมกลืนของธรรมชาติและสังคมเข้าด้วยกัน นำไปสู่อนาคตที่ยั่งยืน
นอกจากนี้คณะฯ ยังได้เข้าเยี่ยมชมสถานที่สำคัญต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการออกแบบเมือง อาทิ Wuhan Construction Site ซึ่งเป็นการออกแบบอาคารเก่าให้เป็นอาคารที่มีชีวิต โดยการออกแบบพื้นที่ในหลากหลายฟังก์ชั่น อาทิ พื้นที่ learning space พื้นที่สำหรับการวางสินค้าโดยนักออกแบบท้องถิ่น พื้นที่สำหรับ socialization เป็นต้น การเรียนรู้เกี่ยวกับพิพิธภัณฑ์ Jingchu Architecture Exhibition Hall เป็นพิพิธภัณฑ์ที่รวบรวมการออกแบบ Urban development ของเมืองอู่ฮั่นและมณฑลหูเป่ย ตั้งแต่สมัยอดีตจนถึงปัจจุบัน
โครงการ The RECODE Project ถือเป็นส่วนหนึ่งของความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงกับ อพท. ในการขับเคลื่อน เชียงรายเมืองสร้างสรรค์ด้านการออกแบบ (Chiang Rai Creative City of Design) ภายใต้เครือข่าย UNESCO Creative Cities ที่มุ่งผลักดันแนวคิด “Design for Resilience” หรือการใช้พลังการออกแบบเพื่อสร้างความยืดหยุ่นและความยั่งยืนให้กับชุมชน โดยการเข้าร่วมงานครั้งนี้นับเป็นอีกหนึ่งก้าวสำคัญของเชียงรายในการนำพาผลงานสร้างสรรค์ของไทยสู่เวทีนานาชาติ และตอกย้ำบทบาทของมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงในฐานะศูนย์กลางการพัฒนาความรู้ด้านการออกแบบเพื่อสังคมอย่างแท้จริง
